Utopia

het (on)mogelijke eiland

In dit Rodenbachjaar werd Edward Hoornaert aangesteld als stadsdichter van Roeselare. Samen met het dichterscollectief Obsidiaan wil hij in 2021-2023 de dichters in Roeselare verwelkomen en poëzie in het stadsbeeld tot leven wekken. Edward is leerkracht Romaanse talen in Oostende, heeft een eigen taalbureau gespecialiseerd in individuele taaltrainingen Frans en Italiaans en is daarnaast ook oprichter van het collectief Obsidiaan en één van de roergangers van dit platform.

De stad Roeselare heeft altijd veel aandacht geschonken aan poëzie. Gedichten verschenen er onder meer op uitstalramen en winkeldeuren, er werd een junior stadsdichterschap in het leven geroepen, literair talent werd onder impuls van het collectief Obsidiaan uitgenodigd op het vrij podium Roes,... . Recent nog, in het najaar van 2019, gingen de dichter in dialoog met het archief van Gezelle. Het collectief Obsidiaan speelde hier toen ook een sleutelrol in. Zoals twee jaar geleden, kiest Obsidiaan in dit Rodenbachjaar opnieuw voor een netwerkevent in het Klein Seminarie, een broedplaats voor dichters zoals Gezelle, Verriest en Rodenbach, pioniers van onze taal.

Als platform wil Roer mee de bakens uitzetten, de grenzen verleggen en een nieuw thema verkennen in de rubriek Rondvaart. Van de onderwereld naar de bovenwereld. Vertrekpunt is het gedicht Het land van Utopeia van Albrecht Rodenbach. De utopie, een thema dat alles aan de verbeelding over laat. De term komt uit het Grieks en heeft een dubbele betekenis. Ou-topos, een plaats die niet bestaat en eu-topos, een goede plaats. Een wereld buiten bereik, de onmogelijke wensdroom, het na te streven ideaal. Het gedicht van Rodenbach verwijst onder meer naar Utopia van Thomas More. Waarin een reiziger vertelt over een ver eiland zonder bezit en zonder oorlog, waar iedereen gelijk is. Waar elke ondeugd wordt afgeschaft. Zoals de hebzucht, de ijdelheid,... . Geld wordt er overbodig, geen conflict verdeelt nog het volk en iedereen is tolerant tegenover iedereen. Zo volmaakt en absoluut is niet elke utopie. Lang voor Thomas More beschreef Plato al zijn ideale staat, met drie klassen. Ongelijker dus. Kortom, iedereen kan zijn eigen utopie invullen naar wens.

'Als de utopische oase uitdroogt, ontstaat een woestijn van banaliteit en radeloosheid.' (Jürgen Habermas). De utopie voedt de werkelijkheid, is bron van vooruitgang zo lijkt het wel. Het ontwerp ervan moet haalbaar blijven, is meer dan een droom. Was de afschaffing van de slavernij niet ooit een utopie? Het algemeen stemrecht? Sociale zekerheid? De universele verklaring voor de mensenrechten? Is de utopie niet een vonk, een mogelijk keerpunt in de geschiedenis? Zoals Rutger Bregman het ook beschrijft in zijn boek 'De meeste mensen deugen'. De utopie die begint in de rand, dan opschuift naar het midden en (soms) zichzelf ook waarmaakt. Of is de wereld een voortschrijdende utopie die zich voortdurend bijschaaft? We laten de invulling van het concept aan de verbeelding over.

Roer nodigt de reizigers uit voor een nieuwe rondvaart. Sluit je aan bij Rodenbach. Schrijf een gedicht over 'het land van Utopeia’ en maak kans op publicatie, een plek op het podium en één van de zilveren Rodenbachpennen aangeboden door de stad Roeselare. We hopen je alvast te verwelkomen op 7 november te Roeselare!